Hikikomori (jap. ひきこもり lub 引き篭り; w wolnym tłumaczeniu: oddzielenie się, istota odosobniona) – choroba cywilizacyjna o podłożu psychiczno-emocjonalnym, rodzaj depresji, syndrom skrajnego wycofania społecznego, który obecny jest w życiu milionów młodych Japończyków.

Dotychczas stwierdzono jej występowanie w Japonii i Korei Południowej. Zapada na nią głównie młodzież płci męskiej (ok. 7 chłopców na 3 dziewczyny). Przejawia się ona odizolowaniem od społeczeństwa na kilka lat. Osoby dotknięte tą dolegliwością zamykają się najczęściej w domu, unikając bezpośrednich spotkań z ludźmi. Polega to m.in. na tym, że dana osoba po powrocie ze szkoły, spędza cały czas w swoim pokoju, traktowanym jako swoją twierdzę, nie kontaktuje się z rodziną, najbliższymi.

Przykłady zachowań charakterystycznych:

    * wychodząc ze swej twierdzy, uważa, aby nikogo nie spotkać np. w drodze do toalety
    * rodzice często zostawiają mu posiłki pod drzwiami
    * kontaktując się ze światem zewnętrznym, najczęściej używa do tego Internetu

Syndrom związany jest z nastawieniem rozwiniętych społeczeństw dalekowschodnich na kolektywizm, działanie grupowe, stawianie dobra grupy nad dążeniami indywidualnymi. Widać to na przykładzie szkolnictwa, gdzie japoński młodzieniec spotyka się z wielkimi wymaganiami i konkurencją. Dużo czasu poświęca się wyuczaniu na pamięć przygotowującemu do egzaminów wstępnych na kolejne poziomy edukacji.

Powodem często jest także presja wywierana przez otoczenie na ludzi w tym wieku. Szczególnie od mężczyzn oczekuje się ukończenia dobrych studiów, znalezienia dobrej pracy i założenia rodziny. Zamknięcie się w pokoju jest formą eskapizmu, ucieczki od oczekiwań innych ludzi.

Na początku XXI w. zaczął zmieniać się społeczny odbiór hikikomori. O ile niegdyś traktowani byli oni jak osoby z marginesu społecznego, o tyle powszechność zjawiska (szacuje się, że około 55% Japończyków w wieku 13-24 lat doświadczyło bycia hikikomori) sprawiła, że stali się częściowo akceptowani w społeczeństwie, szczególnie wśród młodszych osób. Coraz częstszym przypadkiem jest również leczenie osoby chorej, z czym związane jest pojawienie się specjalistycznych klinik i lekarzy specjalizujących się w leczeniu hikikomori.

Hikikomori w kulturze popularnej

Motyw hikikomori od pewnego czasu zaczął pojawiać się w japońskiej kulturze popularnej. W tytułach przeznaczonych dla młodzieży bohaterami stają się życiowi nieudacznicy, co ma na celu ułatwienie widzom zżycie się z postaciami, a w konsekwencji zwiększyć popularność tytułów.

Sposoby przedstawienia hikikomori różnią się w zależności od gatunku, do jaki dany tytuł należy. W satyrycznej mandze Axis Powers Hetalia, dwustuletnia izolacja Japonii porównana została właśnie do zachowania hikikomori. W anime Sayonara Zetsubō Sensei na przykładzie głównego bohatera - nauczyciela pokazana została niechęć i nieudolność dorosłych do zajmowania się problemem młodych ludzi, którzy nie chcą opuszczać swoich pokoi. Motyw "hikikomori" został również pokazany w anime Rozen Maiden. Główny bohater - Sakurada Jun (nastolatek, który po wyjeździe rodziców za granice przestał chodzić do szkoły) nie wychodzi z domu, zamyka się przed własną siostrą i zamawia mnóstwo rzeczy przez internet.

Zjawisko hikikimori zostało realistycznie przedstawione w powieści NHK ni yōkoso! Jej bohater pozostaje w tym stanie od czterech lat, opuszczając dom raz na tydzień, aby zakupić artykuły spożywcze. W powieści ukazana została postępująca degeneracja hikikomori, paranoja i ucieczka w narkotyki. Pomimo pomocy udzielonej bohaterowi z zewnątrz, całkowite wyleczenie nie następuje. NHK ni yōkoso! powstała na podstawie doświadczeń samego autora, również będącego hikikomori.

Film Tokyo! w jednej ze swych części wyreżyserowanej przez Bong Joon-ho przedstawia w sposób groteskowy zjawisko hikikomori. Główny bohater jest zamknięty w swoim domu od dziesięciu lat, wszystkie niezbędne przedmioty zamawia przez telefon, a odbierając je nie nawiązuje z nikim kontaktu wzrokowego. Taki stan trwa póki nie poznaje innej hikikomori.

Źródło: wikipedia

Co o tym myślicie? Uważacie, że to  ucieczka przed życiem a może coś więcej? Ciekawa jestem waszej opinii.